دانشمندان وجود فسفات را در ستون عظیم فوران آب یخی قمر انسلادوس زحل تایید کردند. ازاینرو، آنها به سرنخ دیگری دست یافتهاند که نشان میدهد اقیانوس موجود در زیر سطح یخی قمر انسلادوس زحل، ممکن است برای وجود حیات مساعد باشد.
به گزارش لایوساینس، یک تیم بینالمللی از دانشمندان در تودهای از یخ فوران کرده از اقیانوس زیرسطحی در انسلادوس- یکی از قمرهای زحل- شواهدی از وجود سدیم فسفات کشف کردهاند. سدیم فسفات همان نمکی است که اینجا روی زمین نیز در محصولات گوشتهای آماده از آن استفاده میشود. این به معنی آن نیست که کسی در اطراف زحل در حال نمکسود کردن گوشت است. واقعیت این است که فسفاتها عنصری مهم در شیمی، زمینشناسی و زیستشناسی به شمار میروند.
اخترشناسان مدتهاست که به شناخت اقیانوسهای سیارات دیگر علاقهمند شدهاند، چرا که آب یکی از ملزومات حیات است. اگر این اقیانوسهای بیگانه در سیارات دیگر مانند اقیانوسهای زمین حاوی نمک و مولکولهای آلی باشند، در این صورت آنها نیز ممکن است برای شکلگیری و رشد حیات مساعد باشند.
مشکل اقیانوسهای زیرسطحی این است که این اقیانوسها در زیر پوستهای ضخیم و یخی گرفتار شدهاند و کاوشگرهای رباتیک ناسا هنوز نمیتوانند به آنجا دست پیدا کنند. اما تفاوت اقیانوس زیرسطحی انسلادوس با سایر اقیانوسهای زیرسطحی این است که هر چند وقت یکبار فوران میکند و موادی را از اقیانوس پنهان خود به شکل ستونی بزرگ از یخآب به فضا پرتاب میکند. این ستونها را نخستین بار فضاپیمای کاسینی ناسا کشف کرد. کاسینی به مدت ۱۳ سال به دور زحل گشت و حتی از میان برخی از ستونهای فورانشده از انسلادوس نیز عبور کرد و در طی مسیر خود، اطلاعاتی درباره آن جمعآوری میکرد.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
هنگامی که کاسینی این ستونها را کشف کرد، دانشمندان شواهدی را از نمکهای سدیم (مانند کلرید سدیم، نمک خوراکی معروف، و بیکربنات سدیم که اغلب با نام جوش شیرین شناخته میشود) کشف کردند که به شیمی اقیانوسهای زیرسطحی مربوط است. اما کاسینی در واقع برای بررسی تودههای یخی و این اقیانوسهای رازآلود طراحی نشده بود.
اما پژوهش جدید برای درک بهتر این ستونهای فورانی، از اطلاعات به دست آمده از ابزاری به اسم (CDA) یعنی «آنالیزور غبار کیهانی» کاسینی استفاده میکند که در ابتدا بهمنظور کشف ترکیبات غبار حلقههای زحل در نظر گرفته شده بود.
تشخیص فسفاتها در انسلادوس به دانشمندان کمک میکند تا تصویر بهتری از آنچه در زیر سطح بیرونی یخی این قمر میگذرد داشته باشند. فسفاتها معمولا در آبی که کلسیم آن بسیار کم است، بهعنوان مثال در «دریاچههای سودا» مانند دریاچه مونو در کالیفرنیا، ظاهر میشوند.
دریاچههای سودا بهطور خاص قلیاییاند و اسیدی نیستند. این دریاچهها همچنین از نمک و سایر فسفاتها سرشارند. پژوهشگران بر این باورند که این نوع آب، دقیقا همان نوع آبی است که درون قمر انسلادوس وجود دارد - و ممکن است غلظت فسفر آن دستکم ۱۰۰ برابر بیش از میزانی باشد که در اقیانوسهای زمین وجود دارد.
گزارش این پژوهش در مقاله روز ۱۴ ژوئن در ژورنال «نیچر» منتشر شده است.
با این کشف، دانشمندان اکنون شواهد زیادی در دست دارند که با اطمینان بگویند که این ستونهای فورانی، از اقیانوس زیرسطحی انسلادوس ناشی میشوند و این قمر زحل سرشار از عنصر مهم بیولوژیکی فسفر است. دانشمندان به این قمر زحل بهعنوان یکی از گزینههای احتمالی وجود حیات در منظومه شمسی نگاه میکنند.